Het aantal leerlingen op het vmbo is opnieuw met duizenden afgenomen. Ouders zien hun kinderen liever naar havo en vwo gaan. Maar lang niet alle leerlingen halen dat niveau en moeten later alsnog een stapje terug doen, constateren middelbare scholen.
Dit schooljaar zijn ruim 2.000 leerlingen minder in de derde klas van het vmbo terechtgekomen dan het jaar ervoor, blijkt uit een analyse van leerlingen op middelbare scholen door deze krant. Het totale aantal scholieren dat in de derde klas zit, steeg juist iets. Die extra kinderen zitten vooral in havo- en vwo-klassen.
Op de meest praktische vmbo-opleiding, de basisberoepsgerichte leerweg, is de daling het grootst. Daar zitten dit schooljaar 8 procent minder scholieren in de derde klas ten opzichte van vorig jaar. ,,Het idee bestaat dat kinderen maar beter geen beroepsopleiding kunnen doen, omdat een theoretische opleiding, zoals havo en vwo, beter is. Maar er is juist een grote vraag naar beroepskrachten op de arbeidsmarkt'', merkt Paul Rosenmöller, voorzitter van sectororganisatie VO-raad, op.
Waarschuwing
De VO-raad en MBO Raad waarschuwden eerder al voor een leegloop op de vakopleidingen. Zij vrezen voor een tekort aan vakmensen voor de arbeidsmarkt. Het is echter ook dit schooljaar niet gelukt de daling te stoppen. Rosenmöller. ,,Er is druk vanuit de maatschappij om een hoger, vaak theoretisch schoolniveau te halen. Praktisch talent wordt in onze samenleving ondergewaardeerd.''
Middelbare scholen zien dat meer kinderen later alsnog een stapje terug moeten doen, omdat ze dat hogere niveau niet aankunnen. De mbo-scholen bereiden zich voor op de komst van meer havisten die hun school niet kunnen afmaken, en van 4-havo doorstromen naar de mbo. Dat zegt Ton Heerts, voorzitter van de MBO Raad. ,,Als blijkt dat havisten toch meer beroepsgericht zijn, komen ze alsnog naar het mbo. We moeten zorgen dat we genoeg lesprogramma's voor ze hebben die aansluiten bij wat ze kunnen.''
Ook verwacht het mbo meer geslaagde havisten voor een verkorte mbo-opleiding binnen te krijgen. Heerts: ,,De beroepsroute biedt een gouden kans op een goede toekomst. Sommigen kiezen niet meer voor het langere pad van 4 of 5 jaar hbo, maar willen zo snel mogelijk door naar werk en een inkomen.’’
Aantrekkelijker
Om de daling te stoppen, proberen de scholen het beroepsgerichte onderwijs aantrekkelijker te maken. Aan havo- en vwo-opleidingen worden júist praktijkvakken toegevoegd. Rosenmöller: ,,Duitse gymnasia hebben een mengeling van praktische en theoretische vakken. We moeten af van het beeld dat het een beter is dan het ander.''
Want juist het idee dat vakmensen veelal het werk met de handen moeten doen, veroorzaakt maatschappelijke druk omhoog, stelt regiodirecteur Marien Verhulst van het Wellantcollege. ,,Terwijl er voor vakmensen een gouden toekomst ligt.''
Hoewel een deel van de scholieren het redt op een hoger niveau, ziet het Wellantcollege een lichte stijging van uitvallende havisten die een plek zoeken op de theoretische leerweg van het vmbo. Verhulst: ,,Ze beginnen toch op de havo omdat een kantoorbaan meer status heeft dan een beroepsbaan.''
Volgens de Stichting Platforms Vmbo (SPV) moeten leerlingen en hun ouders beter worden gewezen op de meerwaarde van een praktische opleiding. ,,Je wordt een betere kok als je veel hebt gekookt, niet van de theorie. En je wordt een betere verpleegkundige als je veel aan het bed hebt gestaan, niet van de theorie'', verwoordt voorzitter Jan van Nierop.
Vakmensen
Dat het beroepsonderwijs belangrijk is, staat voor scholen als een paal boven water. ,,Vakmensen zijn keihard nodig. Bedrijven zien de krimp met lede ogen aan. Als je kijkt in de groene sector staan bedrijven te schreeuwen om goede vakmensen'', weet Verhulst.
Dat onderkent ook het ministerie van Onderwijs. De regering wil de komende jaren het beroepsonderwijs versterken. Er komt onder meer 100 miljoen euro om de technische richtingen van het vmbo te verbeteren. Tegelijkertijd vindt het ministerie de doorstroming van leerlingen naar hogere niveaus een positieve ontwikkeling, omdat ze betere kansen zouden krijgen bij vervolgopleidingen en op de arbeidsmarkt.
