“Het gaat goed met het MBO. Het MBO heeft goud in handen met z’n praktijkgerichte aanpak. Maar de arbeidsmarkt is sterk aan het veranderen en dáár moeten we op inspelen”, aldus Mariëtte Hamer tijdens de bespreking van het tweede deel van het SER-advies Toekomstgericht beroepsonderwijs door een SER-delegatie met leden van de vaste Kamercommissie OCW.
Dynamische arbeidsmarkt
De Kamercommissie was breed vertegenwoordigd door voorzitter Paul van Meenen (D66), Kirsten van den Hul (PvdA), Zohair El Yassini (VVD), Roelof Bisschop (SGP), Lisa Westerveld (GL) en Peter Kwint (SP). Mariëtte Hamer schetste de sterk aantrekkende arbeidsmarkt, de dynamiek die veroorzaakt wordt door robotisering en flexibilisering, en de demografische krimp. Zaken die onzekerheid veroorzaken voor werkgevers en werknemers, maar ook grote kansen bieden voor het MBO. “Laten we de beroepsbegeleidende leerweg omarmen, die is cruciaal” zei Mariëtte Patijn, vice-voorzitter FNV. “BBL levert maatwerk, zowel voor jongeren als voor zich omscholende ouderen”.
Aanzetten in regeerakkoord
Het kabinet heeft in het regeerakkoord al aangegeven diverse aanbevelingen uit het advies te willen uitvoeren, zoals een intensievere samenwerking tussen regionale, sectorale en landelijke partijen. Dat leidt tot mooie praktijkvoorbeelden van samenwerking, zoals de Duurzaamheidsfabriek in Dordrecht, waar “de school in het bedrijf en het bedrijf in de school komt” aldus Ad Bergwerff, lid van het hoofdbestuur VNO-NCW/MKB Nederland.
Arbeidsmarktperspectief
Kamerleden willen weten hoe het arbeidsmarktperspectief van de opleidingen verbeterd kan worden. Zij maken zich zorgen over jongeren die binnen een paar jaar na afstuderen al werkloos worden omdat hun opleiding niet aansluit op de behoeften van het bedrijfsleven. Semih Eski, voorzitter CNV Jongeren, weet uit eigen ervaring dat goede studievoorlichting enorm belangrijk is om de juiste keuzes te maken. En er valt veel te winnen voor de scholen op het alumnibeleid: “Houd jongeren die net zijn afgestudeerd in het vizier en begeleid ze langer, tijdens hun eerste jaren op de arbeidsmarkt”. Het SER-advies pleit voor een flexibel aanbod van opleidingen, met maatwerk voor mensen die willen bijscholen of omscholen, en ook mogelijkheden biedt voor vakcertificaten voor jongeren die moeite hebben om een startkwalificatie te behalen.
Leven lang leren
De Kamerleden hebben ook zorg om laaggeletterdheid. “Het centrale begrip in dit advies is ‘samen’ ” volgens Ad Bergwerff. Om jongeren in kwetsbare posities te helpen, om laaggeletterdheid aan te pakken, en docenten en praktijkbegeleiders meer kennis te laten uitwisselen, moeten alle partijen verantwoordelijkheid nemen. Samen moeten ze een positieve leercultuur tot stand brengen, waarin mensen hun leven lang leren en zich ontwikkelen. De SER werkt hiervoor aan een landelijk skills-akkoord, waarin partijen elkaar vinden op het belang van vaardigheden die nodig zijn om iedereen mee te laten doen in de maatschappij.
